4. Feministische praktijken

“For decades, the call for equality and equal opportunity has been heard within the hierarchical world of architecture. The number of those actively working for change is growing. Their goal is to turn architecture into an ethically responsible and socially and ecologically sustainable practice.” 19 Met deze boodschap introduceerde ARCH+ nummer 246 van het tijdschrift over ‘Contemporary Feminist Spatial Practices’ in 2023. 20 In de edito verbaast de redactie zich erover dat er sinds 1981 geen nummer meer gewijd was aan feminisme. Ondanks de actuele aandacht voor inclusie blijkt dat feminisme, en breder beschouwd intersectionaliteit, een perspectief is dat nog steeds onderbelicht is in de architectuursector.

In het essay ‘Only resist: a feminist approach to critical spatial practice’ maakt Jane Rendell 21 een gelijkaardige observatie: “the topic of feminism in architecture itself was perhaps less than visible in the first decade of the new millennium”. Bovendien waarschuwt ze ervoor om de erfenis van de vorige generaties feministen niet te vergeten, en zo ongewild bij te dragen aan “the act of obscuring feminism’s political imperative”. Rendell argumenteert dat de kwaliteiten van een feministische praktijk ertoe kunnen bijdragen dat we toekomstige maatschappelijke uitdagingen aanpakken: “The modes of working characteristic to a feminist approach to critical spatial practice are highly appropriate for tackling the three-stranded collapse of ecology, energy and economy that faces us now – the disasters produced by climate chaos; the resource crises, including peak oil, mineral depletion and food scarcity; and the unacceptable inequalities created by a capitalist global economy driven by credit and debt.” 22

Rendell analyseerde enkele sleutelkenmerken van feministische ruimtelijke praktijken. “I suggest that collectivity, subjectivity, alterity, performativity and materiality highlight modes of operation that feature strongly in a predominantly feminist mode of critical spatial practice.” 23 De kenmerken van de feministische praktijken worden telkens geïllustreerd met voorbeelden van recente praktijken. Tijdens de PAF-boekenclub lazen we het artikel en spraken we over wat specifieke kenmerken van een feministische benadering in de architectuurpraktijk vandaag kunnen zijn. 24